Altun Hukuk Danışmanlık

Hacze İştirak Ne Demek?

Hacze iştirak, bir borçlunun malvarlığı üzerindeki hacze, borçlunun başka alacaklılarının da katılarak alacaklarını tahsil etmeye çalışmasıdır. Bu kurum, özellikle borçlunun malvarlığının tüm alacaklarını karşılamaya yetmediği durumlarda devreye girer. Hacze iştirak ile bir alacaklı, borçlunun malını daha önce haczettiren başka bir alacaklının haczine dahil olarak, haczedilen malın satışından elde edilen paradan kendi alacağını da tahsil etme imkânına sahip olur.

Hacze İştirak Şartları

  1. Öncelikli Haciz İşlemi: İlk olarak bir alacaklının, borçlunun malvarlığına haciz koydurması gerekir.
  2. Diğer Alacaklıların Başvurusu: Diğer alacaklılar, haciz işlemi yapıldığı sırada veya satıştan önceki aşamalarda, ilk hacze katılmak için başvuruda bulunabilir.
  3. Eşit Dağıtım: Haczedilen malların satışından elde edilen para, tüm alacaklılar arasında, hacze katılma tarihine göre veya belirli sıralamaya göre eşit veya öncelikli olarak dağıtılır.

Hacze iştirak, borçlunun malvarlığının tüm alacaklarını ödeyememesi durumunda adaletli bir paylaşım sağlamak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Eğer satıştan elde edilen para tüm alacakları karşılayabiliyorsa, hacze iştirake gerek kalmaz.

Hacze İştirak Türleri Nelerdir?

Hacze iştirak, borçlunun mallarına haciz koyan bir alacaklıya, diğer alacaklıların da hacze katılması anlamına gelir. Hacze iştirak iki farklı türde gerçekleşebilir: Adi (takipli) iştirak ve imtiyazlı (takipsiz) iştirak. Bu türler, hacze katılma şartlarına göre farklılık gösterir.

1. Adi (Takipli) İştirak

Adi iştirak, İcra ve İflas Kanunu’nun 100. maddesinde düzenlenmiştir. Bu türde, bir alacaklı, borçluya karşı icra takibi başlatmış ve bu takibi kesinleştirmiş olmalıdır. Adi iştirak talebi, hacze katılmak için yapılan düzenli bir icra takibi ile gerçekleşir. Sonradan haciz koyduran alacaklı, borçlunun malı üzerindeki ilk hacze, belirli şartları yerine getirdiğinde katılabilir.

Adi İştirak Koşulları:

  • Takip Şartı: Alacaklının borçluya karşı başlatmış olduğu icra takibinin kesinleşmiş olması gerekir.
  • Öncelik Şartı: Alacaklının, ilk haczi koyan alacaklıya göre bir öncelik hakkı bulunmalıdır.
    • Eğer ilk haciz ilamsız takibe dayanıyorsa, sonradan katılan alacaklının alacağı, ilk alacaklının takip talebinden önce doğmuş olmalıdır.
    • Eğer ilk haciz ilamlı takibe dayanıyorsa, sonradan katılan alacaklının alacağı, ilk alacaklının davasını açtığı tarihten önce doğmuş olmalıdır.
  • Belge İle İspat Şartı: İştirak talebinde bulunan alacaklının, hacze katılma şartlarını kanunda belirtilen belgelerle ispat etmesi gerekir. Bunlar:
    • Aciz belgesi,
    • İlam,
    • Resmi senet veya onaylı imzalı senet,
    • Resmi makamların verdikleri makbuz veya belgeler.
  • Süre Şartı: Hacze iştirak talebi, ilk hacze konu olan malın bedeli icra veznesine girinceye kadar yapılmalıdır. Satış gerçekleştikten sonra hacze iştirak mümkün değildir.

2. İmtiyazlı (Takipsiz) İştirak

İmtiyazlı iştirak ise, alacaklının herhangi bir takip yapmaksızın hacze katılmasına olanak tanıyan bir düzenlemedir. Bu tür iştirak, kanunen bazı alacakların imtiyazlı kabul edilmesi nedeniyle mümkündür.

İmtiyazlı iştirak durumunda, alacaklılar borçluya karşı icra takibi başlatmamış olsalar bile belirli şartlarla hacze katılabilirler. Örneğin, vergi borçları gibi devlet alacakları, hacze doğrudan katılabilen alacaklar arasında yer alabilir.

Bu iki tür hacze iştirak, alacaklıların borçlunun malvarlığı üzerinde adil bir şekilde pay almasını sağlamaya yönelik düzenlemelerdir.

İmtiyazlı (Takipsiz) İştirak

İmtiyazlı iştirak, İcra ve İflas Kanunu’nun 101. maddesinde düzenlenmiş olup, bir alacaklının, takip yapmadan başka bir alacaklının koydurduğu hacze katılmasını ifade eder.

İmtiyazlı İştirak Koşulları:

  1. Kanunda Sayılan Kişilerden Olma Şartı:
    • İmtiyazlı iştirak hakkı, kanunda belirli kişilere tanınmıştır. Bu kişiler şunlardır:
      • Borçlunun eşi
      • Borçlunun çocukları
      • Borçlunun vasi veya kayyımı olduğu kişiler
      • Ölünceye kadar bakma alacaklısı
      • İlama bağlı nafaka alacaklısı
  2. Süre Şartı:
    • İmtiyazlı iştirak talebi, ilk haciz üzerine satılan malların bedeli icra veznesine girinceye kadar yapılmalıdır. Bu süre zarfında yapılmayan talepler geçerli olmayacaktır.
    • Borçlunun eşi, ergin olmayan çocuğu ve vasi veya kayyımı olduğu kişiler, imtiyazlı iştirak haklarını evlilik, velayet, vesayet veya kayyımlık ilişkileri süresince veya bu ilişkilerin sona ermesinden itibaren en geç bir yıl içinde kullanmalıdır.

İşleyiş:

  • İştirak talebi, ilk haczi uygulayan icra dairesine yapılır. İcra dairesi, bu talebi borçlu ve alacaklılara bildirir ve itiraz süresi tanır. İtiraz gelmemesi durumunda iştirak kesinleşir. İtiraz gelirse, iştirak geçici olarak kabul edilir ve talep sahibine yedi gün içinde dava açma zorunluluğu bildirilir.
Scroll to Top